Nền Giáo Dục Dành Cho Nô Lệ?

Học Tiếng Anh Kiếm Tiền, Không Kiếm Điểm

Theo Dõi

Tôi sẽ thành thật.

Tôi lo lắng.

Tôi đã tìm hiểu rất nhiều về AI trong vòng 1 năm qua.

Thậm chí tôi đã xuất bản một ebook mang tên "AI Game" ngay từ khi ChatGPT trở nên hot.

Và trộm vía cũng nhận được một số review tích cực:

Nhưng bài viết này không phải để quảng cáo bán ebook.

Bạn nào cần mua riêng ebook này thì có thể chủ động inbox tôi vì tạm thời ebook "AI Game" này chỉ là sản phẩm bán kèm combo khóa học "Tiếng Anh MMO Thực Dụng".

Quay trở lại vấn đề, có một vài câu hỏi ám ảnh tâm trí tôi trong suốt thời gian qua:

- Con người có thể làm gì mà máy móc không thể?
- Tương lai công việc sẽ như thế nào?
- Những công việc nào – nếu có – sẽ tồn tại trong 20 năm tới?
- Với tư cách là con người, chúng ta có thể làm gì để đảm bảo một tương lai trên mức trung bình?

Với những ám ảnh này trong đầu, tôi đã liên tục đi tìm câu trả lời.

Tôi muốn tập trung vào điểm mà nhiều người đang lo lắng:

Chúng ta không biết phải dạy trẻ điều gì vì chúng ta không biết điều gì sẽ phù hợp sau 20 năm nữa.

Tôi có 2 cô công chúa và tôi cũng loay hoay trong việc định hướng cho con học gì.

Các con tôi cần học gì để có thể tìm được việc làm, để sinh tồn trong thế giới phát triển quá nhanh và các ngành nghề thi nhau lỗi thời và tự đào thải?

Cho đến khi tôi xem được một bài đăng của Devon Erikson trên X. Và có một câu khiến tôi shock:

Chỉ có nô lệ mới phải thực hiện một nhiệm vụ trong suốt cuộc đời của họ.

Shock theo đúng kiểu:

Cái lề gì thốn?! Chẳng phải cha ông ta đã đúc kết rằng:

"Một nghề cho chín còn hơn chín nghề sao?!"

Và lúc đó tôi nhận ra rằng cha ông ta, và cả chúng ta nữa, đa số đều là sản phẩm của một hệ thống giáo dục "công nghiệp hóa, lạc hậu hóa".

Công nghiệp hóa vì tạo ra những lao động na ná nhau, chỉ biết tuân theo mệnh lệnh được giao.

Và hiện đại hóa làm sao được khi kiến thức sách vở nhà trường không thể theo kịp tốc độ thay đổi ngoài xã hội?

Sự thật đắng lòng nhưng cần phải thừa nhận rằng:

Hệ thống giáo dục hiện tại của chúng ta phản ánh nền giáo dục dành cho nô lệ.

Những nô lệ thời hiện đại chỉ thực hiện một nhiệm vụ trong suốt cuộc đời. Đó là phục tùng mệnh lệnh (tuân lệnh)!

Ở nhà tuân lệnh bố mẹ.

Ở trường tuân lệnh thầy cô.

Ở cơ quan thì tuân lệnh lãnh đạo.

Đến lúc già đi, sắp xuống lỗ rồi thì loay hoay và băn khoăn tự hỏi không biết cả một đời có mấy lần 10 năm của mình đã sống vì cái gì?

Vì khi nô lệ không được ra lệnh để biết mình phải làm gì, thì sẽ bị rơi vào tình trạng chới với không biết cần phải làm gì.

Có thể vì vậy mà dẫn tới tình trạng rất nhiều người trung niên mất việc và sống trong bất an chăng?

Đây là hình ảnh mà tôi đã đưa ra để phân biệt kỹ năng, nghề nghiệp và sự nghiệp.

Sự khác biệt nằm ở cách sống, cách suy nghĩ và cách học.

Đúng vậy!

Thay vì để "nghề chọn người" một cách bị động. Chúng ta cần phải chủ động trong việc học kỹ năng và chọn nghề phù hợp, từ đó xây dựng sự nghiệp cho chính mình!

Giống như cái cách mà Tú Michael đã chủ động học kỹ năng về marketing, để tự marketing cho cái nghề Moondancer của mình để có thêm show diễn, từ đó bén duyên với thế giới MMO để theo đuổi sự nghiệp solopreneur và đang vươn tới thành nhà đầu tư, cụ thể là crypto investor.

Hành trình vạn dặm luôn bắt đầu từ những bước chân đầu tiên chập chững:

Sau khi dành thời gian suy ngẫm về hành trình MMO đã trải qua, tôi nhận ra rằng:

Đừng lo lắng về những kỹ năng hoặc nghề nghiệp mà AI sẽ khiến nó trở nên lỗi thời.

Như việc máy móc đã lấy đi việc làm của những người chỉ biết lao động tay chân thuần túy ở thời kỳ Cách mạng Công nghiệp lần thứ nhất.

Cuộc Cách mạng Công nghiệp nào cũng có sự đào thải hàng loạt.

Ngành nghề cũ sẽ được thay thế bằng nghành nghề mới.

Tầng lớp lao động cũ với những kỹ năng cũ, tư duy làm nghề cũ sẽ được thay thế bằng tầng lớp lao động mới với tư duy và kỹ năng mới.

AI sẽ chỉ lấy đi những công việc bình thường, nhàm chán, lặp đi lặp lại không cảm xúc.

Nhưng bạn đã sở hữu sẵn một sức mạnh phi thường:

Sự-sáng-tạo-bằng-cảm-xúc!

Mọi người đều sáng tạo

AI chỉ sáng tạo dựa trên những gì thuộc về logic thuần túy. Vì tất cả những gì AI có thể sáng tạo là dựa vào những dữ liệu lớn (big data).

Nhiều người nghĩ rằng chỉ nghệ sĩ mới cần sáng tạo.

Nhưng sáng tạo là việc đạt được bất kỳ mục tiêu nào bằng kiến thức và kỹ năng có sẵn cho bạn.

Nói cách khác, bạn cần học cách tự đặt ra các mục tiêu, tìm người cố vấn (mentor) và tận dụng lượng thông tin dồi dào trên Internet để tự giáo dục bản thân (self-educate), thay vì phụ thuộc vào hệ thống giáo dục (education system).

Thậm chí, với đòn bẩy công nghệ, bạn có thể tự xây dựng cho mình một hệ thống riêng, ví dụ như "automation flywheel" (bánh đà tự động hóa).

Để làm được điều đó, bạn cần chấp nhận thử và sai, tự suy ngẫm và thử nghiệm để tạo ra con đường của riêng mình.

Để làm được điều đó, chúng ta cần tìm ra những gì không được dạy trong trường học. Thậm chí, cần tránh xa và bảo vệ tâm trí chúng ta khỏi những hoạt động làm giảm tính sáng tạo!

Vậy, nếu trường học đào tạo bạn thành một nô lệ hiện đại với đủ các đặc điểm:

- Học kỹ năng bạn không giỏi
- Làm nghề bạn không phù hợp
- Theo đuổi sự nghiệp bạn không mong muốn

Thì kiến thức và kỹ năng bạn cần phải học là gì để thực sự làm chủ?

Bộ kỹ năng của tương lai

Theo ý kiến của Eriksen, bảy "liberal arts" (tạm dịch: nghệ thuật khai phóng) là:

- Logic: how to derive truth from known facts
- Statistics: how to understand the implications of data
- Rhetoric: how to persuade, and spot persuasion tactics
- Research: how to gather information on an unknown subject
- (Practical) Psychology: how to discern and understand the true motives of others
- Investment: how to manage and grow existing assets
- Agency: how to make decisions about what course to pursue, and proactively take action to pursue it.

Tôi để nguyên trích dẫn Tiếng Anh và đính kèm bản dịch phía dưới:

-Logic: làm thế nào để rút ra sự thật từ những sự thật đã biết
-Thống kê: làm thế nào để hiểu ý nghĩa của dữ liệu
-Hùng biện: cách thuyết phục và phát hiện các chiến thuật thuyết phục
-Nghiên cứu: cách thu thập thông tin về một chủ đề chưa biết
-Tâm lý học ứng dụng: cách nhận biết và hiểu được động cơ thực sự của người khác
-Đầu tư: cách quản lý và phát triển tài sản hiện có
-"Agency": cách đưa ra quyết định về con đường nào sẽ theo đuổi và chủ động thực hiện hành động để theo đuổi con đường đó.

Từ "agency" rất khó dịch trong bối cảnh này nên tôi mạn phép để nguyên và kèm hình ảnh giải nghĩa bằng Tiếng Anh ở dưới:

Tôi hoạt động trong lĩnh vực truyền thông marketing nên biết agency là gì. Nhưng chưa bao giờ nghĩ về việc tìm hiểu kỹ nghĩa của từ đó. Tra từ điển thì cũng chỉ thấy "agency" có nghĩa là "cơ quan".

Nhưng khi nhìn vào bảng giải nghĩa trên, thậm chí có trích nguyên gốc từ tiếng Latin cổ, thì tôi mới vỡ lẽ rằng "agency" xuất phát từ "agent" có nghĩa là "doing" (làm).

Có những thứ rất khó để giải nghĩa bằng Tiếng Việt. Nhưng khi hiểu nghĩa gốc Tiếng Anh thì mới vỡ òa:

À hóa ra "agency" hiểu đúng nghĩa là một bên làm dịch vụ, chuyên thực thi theo những yêu cầu của khách hàng! Hiểu hơn rất nhiều về "marketing agency", "content agency", "media agency" rồi! Cứ dịch là "cơ quan" thì chỉ hiểu lớt phớt là công ty thôi.

Bạn thấy đó, học Tiếng Anh thực dụng sẽ giúp bạn hiểu sâu thêm rất nhiều.

Nếu bạn vẫn đang ngại học Tiếng Anh, bạn cần thiết lập lại tư duy của mình. Và "Money English" được thiết kế ra để làm điều đó:

Bạn có để ý rằng:

Cách tôi đào sâu vào tìm hiểu nghĩa của từ "agency" cũng chính là từ việc áp dụng 2 trong 7 kỹ năng mà Eriksen đề xuất: "logic" và "nghiên cứu".

Thử hỏi trường học nào sẽ dạy tôi cụ thể về việc đó?

Vì vậy, ngay từ bây giờ, bạn cần thực sự cần lưu tâm bộ kỹ năng của tương lai này và liên tục suy ngẫm về nó!

Trong livestream lúc 8pm tối nay (30.03.2024), chúng ta sẽ cùng thảo luận sâu hơn về bộ kỹ năng của tương lai này. Bạn sẽ thấy tôi ứng dụng "Tiếng Anh MMO Thực Dụng" để tự học thêm kỹ năng và "Biến kỹ năng thành Bitcoin".

Hẹn gặp lại bạn trong livestream tối nay!